JAK ZOSTAĆ MORSEM- czyli kilka porad jak zacząć
Do rozpoczęcia przygody z morsowaniem nie potrzebne jest szczególne przygotowanie fizyczne. Osoba chcąca wypróbować kąpiele w zimnej wodzie nie musi być wysportowana, jedynie zdolna do wykonania rozgrzewki przed jego rozpoczęciem. Jednakże istotne jest nastawienie psychiczne. Często przy odkrywaniu nowych rzeczy człowiekowi towarzyszy strach przed nieznanym. Morsowanie określa się jako ekstremalną formę spędzania czasu wolnego, gdyż wymaga ona przeciwstawienia się swoim obawom. Ważną również rzeczą jest upewnienie się, że nie występują żadne przeciwwskazania do uprawiania tej formy rekreacji. Takim przeciwwskazaniem mogą być odbyte choroby, które nie tolerują zimna (np.. borelioza), niewydolność układu oddechowego, choroby serca i inne, dlatego warto skonsultować się z lekarzem, który pomoże podjąć decyzję.
Gdy już podjęta została decyzja o uprawianiu morsowania, należy zastanowić się kiedy je rozpocząć. Wśród społeczności morsów spotkać się można z dwoma teoriami na ten temat. Pierwsza z nich mówi o tym, że najlepiej zacząć w szczycie sezonu zimowego, kiedy jest najzimniej, zamarzają zbiorniki wodne, gdyż wtedy, następuje element zaskoczenia, przez co wrażenia pozostają mocniejsze. Autorka zgadza się jednak z drugą teorią, która mówi o tym, że należy stopniowo przyzwyczajać swój organizm na działanie zimna. Można zacząć np. po sezonie letnim regularnie pływać w zbiornikach wodnych, w których z miesiąca na miesiąc temperatura wody stopniowo się obniża. Wtedy człowiek powoli rozpoczyna hartowanie swojego organizmu i gdy nadejdą miesiące zimowe jest on w dużym stopniu zahartowany a jego organizm ma mniejsze szanse by zareagować negatywnie na niższą temperaturę. Jeżeli jednak pływanie w zbiornikach wodnych wiąże się z jakimiś problemami np.: brakiem czasu lub możliwości z regularnymi dojazdami wówczas rozpoczęcie hartowania organizmu można zacząć w warunkach domowych. Biorąc prysznic należy stopniowo zmniejszać temperaturę wody, mniej więcej o 1-2 stopnie w przeciągu kilku dni. To pozwoli na przygotowanie organizmu na morsowanie i zahartowanie go. Dużą korzyścią jest fakt, że przy tej metodzie człowiek sam podejmuje decyzję o tym, jaką temperaturę wody nastaw pod prysznicem, dzięki temu zachowuje pełną kontrolę, co w przypadku pływania w zbiornikach wodnych może być niemożliwe.
Hartowanie wodą może odbywać się w różny sposób. Pierwszą i jedną z najłagodniejszych form jest nacieranie, gdzie przy użyciu wilgotnej gąbki rozpoczynając od temperatury wody 35°C, a kończąc na 15°C naciera się ciało. Trwać ono może do około 10 minut, po czym należy dokładnie się wytrzeć, ubrać i rozgrzać ćwiczeniami fizycznymi. Jest to niewątpliwie najlepszy sposób dla osób, które są bardzo wrażliwe na zimno oraz tych, które nigdy nie hartowały organizmu.
Kolejną formą hartowania może być polewanie, które wykonuje się w tych samych temperaturach co nacieranie, jednakże bez użycia gąbki. Jest ono bardziej radykalne i trwać powinno do 2 minut. Początkowo można polewać tylko kark i głowę, z czasem dołączając kolejne partie ciała. Do hartowania organizmu można również używać kąpieli naprzemiennych, które polegają na polewaniu ciała raz zimną raz ciepłą wodą. Taki proces spowoduje, że organizm zacznie przyzwyczajać się do zimnych temperatur i zapobiegnie to złej reakcji na temperaturę wody podczas morsowania.
Osoby, które są w pewnym stopniu zahartowane, morsowanie powinny mimo wszystko zacząć wchodzić do wody wraz z rozpoczęciem sezonu przez kluby. Jest to przeważnie październik/listopad, kiedy robi się chłodno, ale nie doskwiera mróz. Osobom, które wypróbowały powyższe metody, i dalej szukają efektywnego dla nich sposobu przygotowania się do morsowania, można polecić zażywanie kąpieli w saunie suchej, a następnie poddanie się na działanie niskich temperatur np. poprzez zastosowanie tzw. „zimnego wiadra”, które znajduje się na większości basenach tuż przy saunie. W ten sposób organizm poddawany jest działaniu skrajnych temperatur, gdzie w saunie temperatury wahają się w okolicach 100°C, a woda w wiaderku posiada zaledwie kilka.
Oczywiście są osoby, które nie przygotowują się w żaden sposób do udziału w morsowaniu. Nie przygotowują organizmu przed rozpoczęciem sezonu. W większości przypadków, o dziwo, nie mają oni złych reakcji na niską temperaturę. Jeżeli jednak osoba chcąca rozpocząć morsowanie nie jest pewna, jak jej organizm zareaguje na zimno powinna skorzystać z wyżej przedstawionych sposobów.
Gdy już organizm jest przygotowany warto rozejrzeć się za klubem morsów, który działa w okolicy. Jest to ważne ze względu na fakt, że morsowanie samemu może być nie bezpieczne, szczególnie, kiedy odbywa się je pierwszy raz. W przypadku morsowania w klubach, gdzie osób jest więcej, można łatwiej uzyskać pomoc od doświadczonej osoby. Kluby organizują morsowanie przeważnie w odpowiednich ku temu miejscach- czyli zbiornikach wodnych lub rzekach posiadających łagodne lub dostosowane (np. schodki) wejście do wody.
Po znalezieniu klubu warto zwrócić uwagę na ekwipunek potrzebny do morsowania. Pierwszą rzeczą jest kostium kąpielowy/kąpielówki, drugą ręcznik, jednakże najważniejsze jest obuwie. Warto zaopatrzyć się w pełne buty- neoprenowe, stare adidasy, trampki itp., by zapewnić sobie komfort stania w wodzie- poza tym, wchodząc do zbiornika wodnego nigdy nie wiadomo co znajduje się na dnie a obuwie zapobiegnie skaleczeniu. W przypadku nie posiadania takowych butów można wziąć klapki kąpielowe jednakże są one na tyle niewygodne, że podczas wchodzenia, chodzenia i wychodzenia z wody mogą spaść ze stopy i odpłynąć. Na morsowanie warto zabrać rękawiczki, które zabezpieczą dłonie przed zimnem oraz czapkę, gdyż jak wiadomo, najwięcej ciepła ucieka przez głowę. Oprócz powyższego ekwipunku warto zaopatrzyć się w termos z ciepłą herbatą lub kawą, dzięki której rozgrzeje się organizm wewnątrz. Nie należy spożywać alkoholu przed wejściem do wody.
Przygotowanie organizmu do czynności morsowania jest bardzo ważne. Najpierw wykonuje się rozgrzewkę w celu większej produkcji ciepła, dzięki której tkanki oraz krew posiadać będą odpowiednią ilość tlenu. Na rozgrzewkę powinny się składać ćwiczenia angażujące wszystkie partie ciała np.: aerobik, bieganie, jazda na rowerze wykonywane do momentu uzyskania komfortu termicznego, lecz przed spoceniem ciała.
Po rozgrzewce następuje moment wejścia do wody. Nie powinien on być szybki ale zdecydowany. Osoby rozpoczynające morsowanie powinny wejść na krótszy okres czasu niż osoby, które morsują dłużej. Jest to okres np. od 30 sekund do minuty. W tym czasie powinno nastąpić zanurzenie (w przypadku osób początkujących bez dłoni i głowy). Wraz z rosnącym doświadczeniem czynność morsowania może się wydłużać. Bardziej wprawione morsy mogą wchodzić do wody kilka razy, w między czasie wykonując ponownie rozgrzewkę oraz nacierają się śniegiem. W wodzie można zachowywać się dwojako- jedni stoją inni skaczą. Ruch człowieka w wodzie doprowadza do większej utraty ciepła z organizmu, gdyż otaczają go nowe ilości wody, które ulegają nagrzaniu. Sposób morsowania to indywidualna sprawa i każdy mors powinien dostosować ją do własnych potrzeb i wytrzymałości organizmu.
Wytrzymałość organizmu można sprawdzić poprzez obserwacje reakcji jakie następują przy zetknięciu z zimną wodą. Poważnymi sygnałami jest pojawienie się bólu w plecach, zaburzenia ruchów i zmęczenie. W tych wypadkach należy przerwać morsowanie, wyjść z wody i rozgrzać swój organizm. Gdy podczas morsowania nie wystąpił żaden z powyższych objawów lecz po wyjściu z wody nastąpiły silne dreszcze, oznacza to, ze organizm utracił zbyt wiele ciepła i taka osoba powinna skrócić czas przebywania w wodzie.
Po wyjściu z wody należy dokładnie wytrzeć ciało oraz się ubrać. Dodatkowo powinno się wykonać kilka ćwiczeń rozgrzewających oraz napić się gorącej kawy lub herbaty.
Przed rozpoczęciem morsowania warto zapoznać się z metodami przygotowania organizmu na zetknięcie z zimną wodą w zimę. Dzięki kilku wskazówkom zawartym w tym podrozdziale osoba zainteresowana kąpielami zimowymi będzie potrafiła przygotować się na swoje pierwsze morsowanie, będzie wiedziała co zabrać, jak się przygotować przed i jak postępować w trakcie morsowania. Prawdopodobnie dzięki temu uniknie negatywnych odczuć, będzie wiedziała jakich objawów się wystrzegać i po jakich wyjść bezwzględnie z wody.
Bibliografia:
- Kolettis M.T, Kolettis T.M. 2003, Winter swimming healthy or hazardous. Evidence and hypotheses”, MedicalHypotheses, Wydawnictwo Elsevier, Univercsty of Ioannina
- Łobożewicz T, 1985, Hartować czy chorować- czyli z sauny w przerębel, Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa
- info,
- pl
- http://saunal.pl
- http://www.cyberbohemia.com
- http://www.unityline.pl
- interia.pl
- pl,
- wikipedia.org
